އިސްލަމްދީނުގައި އަންހެނުންގެ ޙައްޤުތައް
މާޖިދް
ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީ ކުރެއްވިއެވެ. مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَيَاةً طَيِّبَةً وَلَنَجْزِيَنَّهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ
މާނައީ:"ފިރިހެނެއް ކަމުގައި ވިޔަސް އަންހެނެއް ކަމުގައި ވިޔަސް، އީމާންވެހުރެ ޞާލިޙް ޢަމަލު ކޮއްފިނަމަ ހަމަކަށަވަރުން އެމީހަކަށް ބާއްޖަވެރި ހަޔާތެއް ތިމަން އިލާހް ދެއްވާހުށީމެވެ." (سورة النحل 97)
މާނައީ:"ފިރިހެނެއް ކަމުގައި ވިޔަސް އަންހެނެއް ކަމުގައި ވިޔަސް، އީމާންވެހުރެ ޞާލިޙް ޢަމަލު ކޮއްފިނަމަ ހަމަކަށަވަރުން އެމީހަކަށް ބާއްޖަވެރި ހަޔާތެއް ތިމަން އިލާހް ދެއްވާހުށީމެވެ." (سورة النحل 97)
ޖާހިލިއްޔަ ޒަމާނުގައި އަންހެނުންގެ ޙައްޤުތައް:
ޖާހިލިއްޔަ ޒަމާނުގައި އަންހެނުންނަކީ ވަރައްވެސް ނިކަމެތި ބައެކެވެ. އެބައި މީހުންގެ އެއްވެސް ޙައްޤެއް ނޯވެއެވެ. ދިރިހުއްޓާ ވަޅުލުން، ތަރިކަ މުދަލެއް ގޮތުގައި ބޭނުންކުރުން، ތަރިކަ މުދަލުން މަޙްރޫމް ކުރުން، ބައްޕަ ރޭކޮއްފައިވާ އަންހެނާ ބޭނުންކުރުން...މިފަދަ ހަޑިމުޑުދާރު އެތައް ޢަމަލެއް އަންހެނުންނާމެދު ކުރެވެމުން ދިޔައެވެ. ނަމަވެސް އިސްލާމްދީނުގެ ނޫރު ދުނިޔެއަށް ފާޅުވުމާއެކު އަންހެނުންގެ ޙައްޤުތައް ދިފާއު ކުރުމަށް އެދީން ބާރުއެޅިއެވެ. އަންހެނުންނާމެދު ހިންގޭ އެއްމެހާ އިންސާނިއްޔަތާ ޚިލާފް ޢަމަލުތައް އެދީން މާނާކުރިއެވެ. އަދި އަންހެނުންނަކީ ޤަދަރާއި ޢިއްޒަތް ލިބިގެންވާ ބައެއްކަން ހާމަކޮއްދިނެއެވެ.
އިސްލާމް ދީން އައުމުގެ ކުރީގައި މީސްތަކުންގެ ތެރެއިން މީހަކަށް އަންހެން ދަރިއެއް ލިބިއްޖެނަމަ އެމީހުން އެކަމާ ހާސްވެ ކަން ބޮޑުވެގެން ދެއެވެ. މިކަމަށް އިޝާާރާތް ކުރައްވާ ﷲ تعالى ވަޙީކުރައްވަނީ"وَإِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُمْ بِالْأُنْثَى ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَهُوَ كَظِيمٌ" މާނައީ:އަދި އެއިން މީހަކަށް އަންހެން ދަރިއަކު ލިބުމުގެ ޚަބަރު ދެވިއްޖެނަމަ އޭނަގެ މޫނު ކަޅުވެގެން ދެއެވެ. އަދި އޭނަ ހިތާމައިން މޮޅިވެގެން ދެއެވެ" (سورة النحل 58). އެހެނީ އެބައި މީހުން ދެކޭގޮތުގައި އަންހެން ކުއްޖެއް ލިބިއްޖެ ނަމަ އެއީ އެބައި މީހުންނަށް ލިބޭ ބޮޑު ބަދު ނަސީބެކެވެ. އަދި އެކުއްޖަކީ ބޭކާރު، އޭނަގެ ފަރާތުން އެއްވެސް ފައިދާއެއް ނުވާނެ ކުއްޖެކެވެ. އެހެންކަމުން މިބައިމީހުންނަށް ލިބޭ އަންހެން ކުދިން ދިރިހުޓާ ވަޅުލާ، ގަތުލުކޮއް ހަދައެވެ. ﷲ تعالى ވަޙީކުރައްވަނީ"وَإِذَا الْمَوْءُودَةُ سُئِلَتْ (8) بِأَيِّ ذَنْبٍ قُتِلَتْ " މަނައީ: "އަދި ދިރިހުޓާ ވަޅުލެވުނު ތުއްތު އަންހެން ކުއްޖާއާ ސުވާލުކުރެވިއްޖެ ހިދެވެ. އޭނާ ގާތުލު ކުރެވުނީ ކޮންކުށެއް ކޮއްގެން ތޯއެވެ.؟ (سورة تكوير 9-8)
އެހެނިހެން ބައެއް ދީންތަކުގައި އަންހެނުންގެ ޙައްޤުތައް:
ޔަހޫދީ ދީނުގައި އަންހެނުންގެ ޙަައިޟުގެ ދުވަސްވަރު އަންހެންމީހާ މުޅިން އެކަހެރި ކޮއްލައެވެ. ފިރިމީހާގެ ފަރާތުން ބޭނުންވާ އަޅާލުމާއި އެހީތެރިކަމެއް ނުލިބެއެވެ. އެހެންކަމުން މިދުވަސްތައް އަންހެންމީހާ ހޭދަކުރަނީ ވަރަށް ހިތްދަތިކަމާއި މާޔޫސް ކަމާއެކުއެވ. ނަމަވެސް ނަޞާރާއިން ކަންތައްކުރަމުން ދިޔައީ މިޔާމުޅިން ޚިލާފަށެވެ. އެބައިމީހުން އަންހެނުންގެ ޙައިޟުގެ ދުވަސްވަރުވެސް އަންހެންމީހައައެކު 'ގުޅުން' ހިންގައެވެ. އެކަމުން އަންހެން މީހާއަށް ލިބިދާނެ ގެއްލުމަކަށް ނުވިސްނައެވެ. ހިންދީ ދީނުގައި ކިތައްމެ ޒުވާން އަންހެން ކުއްޖެއް ނަމަވެސް ފިރިމީހާ މަރުވެއްޖެ ނަމަ އިތުރު މީހަކާ އިނުމުގެ ހުއްދައެއް ނޯވެއެވެ.
އިސްލަމް ދީނުގައި އަންހެނުންގެ ޙައްޤުތައް:
އިސްލާމް ދީނުގައި އެއްމެ ބޮޑު އެއްޗަކީ ޞާލިޙް ހެޔޮ ޢަމަލެވެ. ޢަމަލުގެ މައިދާނުގައި ޘަވާބާއި އަޒާބް ލިބުމުގައި ދެޖިންސުގެ ތަފާތެއް ނޯވެއެވެ. ފިރިހެނަކު ޞާލިޙް ހެޔޮ ޢަމަލެއް ކުރީމާ ލިބޭ އަޖުރް އަންހެނަކު ކުރީމަވެސް ލިބެއެވެ. ޖިސްމާނީ ގުތުން ދެގިންސު ތަފާތު ކަމަކީ އެއާމެދު އެއްވެސް މީހަކު ދެކޮޅު ހަދާނޭ ކަމެއް ނޫނެވެ. އެހެން ކަމުން ދެޖިންސުގެ މަސްޢޫލިއްޔަތު ތަކުގައިވެސް އިސްލާމްދީން ވަނީ އެކަމަށް ރިޔާއަތް ކޮއްފައެވެ. އެހެންކަމުން އަނބި ދަރިންނަށް ޚަރަދު ކުރުމަށް އާމްދަނީ ހޯދުމުގެ ޒިންމާ އެޅީފައިވަނީ ފިރިމީހާގެ ބޮލުގައެވެ. ނަމަވެސް ބޭނުންޖެހިއްޖެ ހިނދެއްގައި އިސްލާމީ ވެއްޓެއްގައި ވަޒީފާ އަދާކުރުމުގެ ޙައްޤު އަންހެންމީހައަށް ލިބިދެއެވެ. އަންހެނުންނަކީ ޖިސްމާނީ ގޮތުން ބަލިކަށި ބައެއްކަމުން ޖިހާދަށް ނިކުތުމެއް އެބައި މީހުންނަކަށް ނޯވެއެވެ. އަދި އަންހެނުންނަށް ނަފްސާނީ އަދި ޖިސްމާނީ ގޮތުން ކުރެވޭ އުނދަގޫތަކުން ސަލާމަތް ކުރުމަށް ޓަކައި ބުރުގާއެޅުން އެބައިމީހުންގެ މައްޗަށް ފަރުޟުކުރައްވާފައި ވެއެވެ. މިބައިމީހުންގެ ދުނިޔެވީ އުފާތަކަށް ބަލާލިކަމުގައި ވިޔަސް ފިރިމީހާ މަރުވެއްޖެ އަދި ވަރިކޮއްފި ހާލަތެއްގައި އެހެން މީހަކާ އިނުމުގެ ފުރުޞަތު ލިބިދެއެވެ. އިސްލާމް ދީނުގައި އަންހެނުންނަށް ދެވިފައިވާ ޤަދަރަށް ބަލާލިކަމުގައި ވިޔަށް رسول صلى ﷲ عليه وسلم އެންމެ ހަދީޘް ފުޅަކުންވެސް އެކަބނބަލުންގެ މަޤާމް ދޭހަ ވެގެން ދެއެވެ. ޞަޙާބީ ބޭކަލަކު އެކަލޭގެފާނުގެ އަރިހުން ސުވާލް ދެންނެވިއެވެ." من أحقّ ناس بحسن صحابتي" ތިމަންމެން އެންމެ ހެޔޮކޮން ކަންތައްކުރަންވީ ކާކާ މެދުހެއްޔެވެ؟ އެކަލޭގެފާނު ޙަދީޘް ކުރައްވަނީ " أمّك " ''ކަލޭގެ މަންމައެވެ''. އެއަށް ފަހު އަނެއްކާވެސް ޞަޙާބީ ސުވާލް ކުރެއްވިއެވެ. ދެން ކާކަށް ތޯއެވެ؟ ޙަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ." أمّك " "ތިބާގެ މަންމައެވެ." އަނެއްކާވެސް އެކަލޭގެފާނުގެ އަރިހުން ސުވާލް ދެންނެވުނެވެ. ދެންކާކައްތޯއެވެ؟ ދެންވެސް ޙަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ.''" أمّك " ތިބާގެ މަންމައެވެ.'' މިގޮތަށް ތިންފަހަރު ޙަދީޘް ކުރެއްވުމަށްފަހު ހަތަރުވަނަ ފަހަރު ޙަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ.''ތިބާގެ ބައްޕައެވެ''. ފިރިހެނަކަށްވުރެ ތިންގުނަ އަންހެނުންގެ މަޤާމް އިތުރުވެގެން ވެއެވެ. އެހެން ޙަދީޘް އެއްގައި ވަނީ ''أكمل المؤمنين إيمانا أحسنهم خلقا,وخياركم خياركم لنساءهم خلقا" މަނައީ :މުއުމިނުންގެ ތެރެއިން އީމާންކަން އެންމެ ފުރިހަމައީ އެއުރެންކުރެ އެންމެ އަޚްލާޤު ރަނގަޅު މީހާއެވެ. އަދި އެމީހުންގެ ތެރެއިން އެންމެ ހެޔޮ މީހުންނަކީ އެއުރެންގެ އަންހެނުންނަށް އެންމެ ހެޔޮ މީހާއެވެ.''
ހުޅަނގުން، މުސްލިމުއަންހެނުންގެ ޙައްޤުތަކާމެދު ކުރާ މައިގަނޑު ތުހުމަތުތައް:
އަނބިންނަށް އަނިޔާކޮއް އެކަނބަލުންގެ ގައިގާ ޖެހުމަށް قراّن ގައި ވަރިދުވެފައި ވާކަމަށް ބުނެ އެބައި މީހުން އަޑުއުފުލައެވެ. ފުރަތަމަ އަޅުގަނޑުމެން ބަލާލަމާ އިސްލާމް ދީނުގަޔާ އަދި އެހެނިހެން ދީންތަކުގާވެސް އަދަބު ކަނޑައަޅާފައިވަނީ ކީއްކުރަންތޯ! އާދެ ޝައްކެއްނެތް ގޮތުގައި ހުރިހާދީނެއްގެ މީހުންވެސް އަދި ދީނެއް ގަބޫލް ނުކުރާ ބައެއްގެ ތެރޭގައިވެސް އަދަބުތައެއް ކަނޑައަޅާފައިވަނީ އެބައެއްގެ ތެރޭގައި ކުއްމަދު ކުރުމައްކަން ހަމަ ޔަޤީނެވެ. ކުށްތަކަށް އަދަބު ކަނޑައެޅިފައި ނުވާނަމަ އެބައެއްގެ ތެރޭގައި ކުށްތަށް ގިނަވެގެންގޮސް މުޖުތަމައުގެ މައްސަލަޙަތު ގެއްލޭނެއެވެ. އެހެންކަމުން އިސްލާމް ދިނުގައިވެސް މުޖުތަމަޔާއި އާއިލާގެ މައްސަލަހަތައްޓަކައި އަދަބުތަކެއް ކަންޑައަޅާފައި ވަނީއެވެ. ﷲ تعالى ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. " ...فَإِنْ أَطَعْنَكُمْ فَلَا تَبْغُوا عَلَيْهِنَّ سَبِيلًا... ". މާނައީ''އަދި އެކަނބަލުން ކިޔަމަންތެރި ވެއްޖެނަމަ އެކަނބަލުންނަށް އެއްވެސް ގޮތަކުން ގޯނާނުކުރާ ހުށިކަމެވެ''. (سورة النساء 34)
މިއާޔަތުގައި ބުނާ ޖެހުމުގެ މާނަ رسول صلى ﷲ عليه وسلم ޙަދީޘުން ބަޔާންވެގެން ވެއެވެ. ޖަހަން ޖެހެނީ އެހެން އެއްވެސް ކަމަކުން މަންފާ ނުކޮއްފި ނަމައެވެ. ނަޞީޙަތް ދީގެންވެސް އެކަމެއް ރަނގަޅު ނުވެއްޖިއްޔާއެވެ.އަދި ޖަހާއިރު ކޮއްމެ ކޮއްމެ ތާކު ނުވިސް ގެހެއެވެ. އަދި އެއީ މަޑުމަޑުން އެއްވެސް އަނިޔާއެއް ނުވާގޮތަށް ޖަހާ ޖެހުމެކެވެ.
ވަރިކުރުމުގެ ޙައްޤު ހަމަ އެކަނި އޮންނަނީ ފިރިމީހާއަށޭ ބުނެވެސް މިބައި މީހުން ތުހުމަތު ކުރެއެވެ. ނަމަވެސް ފިރިމީހާއާއެކު ނޫޅެވޭނަމަ ޚުލްޢު ވަރިއަކުން ވަރިކުރުމުގެ ފުރުޞަތު އިސްލާމް ދީނުގައި އަންހެނުންނަށް ދެއްވަފައިވެއެވެ.
މަހްރަމަކާނުލައި ދަތުރުކުރުން މަނާކޮއްފައި ވުމަކީވެސް މިބައިމީހުން ދެކޭގޮތުގައި އިސްލާމްދީނުގެ ތެރެއިން އަންހެނުންނަށް ލިބޭ ނިކަމެތިކަމެކެވެ. ނަމަވެސް އަންހެނަކު ދުރުހިލޭ ބަޔަކާއެކު ދަތުރު ކުރުމަކީ ރަނގަޅު ގޮތެއްނޫންކަން ބުއްދި ސަލާމަތުން ހުރި ކޮންމެމީހަކު ގަބޫލް ކުރާނެއެވެ. އަންހެނުންނަކީ ޖިސްމާނީގޮތުން ބަލިކަށި ބަޔަކަށް ވީހިދު މަޙްރަމަކާއެކު ދަތުރު ފަތުރުކުރުމަށް އިސްލާމްދީން ބާރުއަޅައިފައި ވަނީ އެކަނބަލުންނަށް ދިމާވެދާނެ ނުރައްކަލަކަށް ޓަކައެވެ.
ދެން މިބައިމީހުން ދައްކާ ދެކޮޅުނުޖެހޭ އަނެއްވާހަކައަކީ ފިރިހެނުންނަށް އެތްއަންބަކައްވުރެ ގިނައަނބިންނާ އިނުމުގެ ފުރުސަތު އޮއެފައި އަންހެނންުނަނަށް ދެފިރީންނާއި ކައިވެނި ކުރުމުގެ ފުރުސަތު ނެތްވަހަކައެވެ. އަންހެނުންނަށް މިފުސަތު އޮންނަނަމަ މުޖުތަމައުގަ ބޮޑު ފިތުނައަކަށް މަގުފަހިވަނެކަން ކަށަވަރެއެވެ. އެގަހު ކޭލެއް މިގަހު ކޭލެއް،އެރުކުކާޓެއް މިރުކުކާޓެއް،އެވަޅު ފެނެއް މިވަޅު ފެނެއް ނޭންގޭނެއެވެ. ދެން މުޖުތަމައު ތެރޭގައި ގިނަވާނީ ބައްޕައިންނެއް ދަރީންތަކެވެ.
ތަރިކަމުދަލުން އަންހެނުންނަށް މަދުން ލިބޭތީވެސް މިބައިމީހުން ޝަކުވާކުރެއެވެ. ނަމަވެސް ގަބޫލް ކުރަން ޖެހޭ ހަޤީޤަތަކީ އަންހެންމީހަގެ މައްޗަށް ހޭދަކުރާ ފަރާތަކީ ފިރިމީހާއެވެ. އަންހެންމީހާއަށް ލިބޭއެއްޗަކުން އެހެންމީހެއްގެ ހައްޤެއް ނޯވެއެވެ. ތަރިކަ މުދަލުން އަންހެންމީހާއަށް ގިނައިން ލިބޭ ހާލަތްތައްވެސް އާދެއެވެ. ވީމާ ތަރިކަ މުދަލުން އަންހެންމީހާއަށް ވުރެން ގިނައިން ލިބޭއެތިކޮޅާމެދު ޝަކުވާކުރުމުގެ ފުރުޞަތެއްނެތެވެ.
ވީމާ މިބައިމީހުން މިދައްކާ ވާހަކަތަކައީ އޭގައި އެއްވެސް ބުރަދަނެއް އެކުލެވިގެންނުވާ ބޭކަރު ވާހަކަ ތަކެކެވެ. އިސްލަމްދީނުގައި އަންހެނުންނަށް ދީފައިވާ ޙައްޤުތައް އެހެން އެއްވެސް ދީނެއްގައި ދީފައިނެއްކަން ފާހަގަ ކޮއްލަންޖެހެއެވެ. ނަމަވެސް ހިތާމައަކީ އިސްލާމްދީނުގައި އަންހެނުންނަށް އެއްވެސް ޙައްޤެއް ދީފައި ނެތްކަމައްބުނެ ބަޔަކުމީހުން އަޑުއުފުލާކަމެވެ.
ޖާހިލިއްޔަ ޒަމާނުގައި އަންހެނުންނަކީ ވަރައްވެސް ނިކަމެތި ބައެކެވެ. އެބައި މީހުންގެ އެއްވެސް ޙައްޤެއް ނޯވެއެވެ. ދިރިހުއްޓާ ވަޅުލުން، ތަރިކަ މުދަލެއް ގޮތުގައި ބޭނުންކުރުން، ތަރިކަ މުދަލުން މަޙްރޫމް ކުރުން، ބައްޕަ ރޭކޮއްފައިވާ އަންހެނާ ބޭނުންކުރުން...މިފަދަ ހަޑިމުޑުދާރު އެތައް ޢަމަލެއް އަންހެނުންނާމެދު ކުރެވެމުން ދިޔައެވެ. ނަމަވެސް އިސްލާމްދީނުގެ ނޫރު ދުނިޔެއަށް ފާޅުވުމާއެކު އަންހެނުންގެ ޙައްޤުތައް ދިފާއު ކުރުމަށް އެދީން ބާރުއެޅިއެވެ. އަންހެނުންނާމެދު ހިންގޭ އެއްމެހާ އިންސާނިއްޔަތާ ޚިލާފް ޢަމަލުތައް އެދީން މާނާކުރިއެވެ. އަދި އަންހެނުންނަކީ ޤަދަރާއި ޢިއްޒަތް ލިބިގެންވާ ބައެއްކަން ހާމަކޮއްދިނެއެވެ.
އިސްލާމް ދީން އައުމުގެ ކުރީގައި މީސްތަކުންގެ ތެރެއިން މީހަކަށް އަންހެން ދަރިއެއް ލިބިއްޖެނަމަ އެމީހުން އެކަމާ ހާސްވެ ކަން ބޮޑުވެގެން ދެއެވެ. މިކަމަށް އިޝާާރާތް ކުރައްވާ ﷲ تعالى ވަޙީކުރައްވަނީ"وَإِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُمْ بِالْأُنْثَى ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَهُوَ كَظِيمٌ" މާނައީ:އަދި އެއިން މީހަކަށް އަންހެން ދަރިއަކު ލިބުމުގެ ޚަބަރު ދެވިއްޖެނަމަ އޭނަގެ މޫނު ކަޅުވެގެން ދެއެވެ. އަދި އޭނަ ހިތާމައިން މޮޅިވެގެން ދެއެވެ" (سورة النحل 58). އެހެނީ އެބައި މީހުން ދެކޭގޮތުގައި އަންހެން ކުއްޖެއް ލިބިއްޖެ ނަމަ އެއީ އެބައި މީހުންނަށް ލިބޭ ބޮޑު ބަދު ނަސީބެކެވެ. އަދި އެކުއްޖަކީ ބޭކާރު، އޭނަގެ ފަރާތުން އެއްވެސް ފައިދާއެއް ނުވާނެ ކުއްޖެކެވެ. އެހެންކަމުން މިބައިމީހުންނަށް ލިބޭ އަންހެން ކުދިން ދިރިހުޓާ ވަޅުލާ، ގަތުލުކޮއް ހަދައެވެ. ﷲ تعالى ވަޙީކުރައްވަނީ"وَإِذَا الْمَوْءُودَةُ سُئِلَتْ (8) بِأَيِّ ذَنْبٍ قُتِلَتْ " މަނައީ: "އަދި ދިރިހުޓާ ވަޅުލެވުނު ތުއްތު އަންހެން ކުއްޖާއާ ސުވާލުކުރެވިއްޖެ ހިދެވެ. އޭނާ ގާތުލު ކުރެވުނީ ކޮންކުށެއް ކޮއްގެން ތޯއެވެ.؟ (سورة تكوير 9-8)
އެހެނިހެން ބައެއް ދީންތަކުގައި އަންހެނުންގެ ޙައްޤުތައް:
ޔަހޫދީ ދީނުގައި އަންހެނުންގެ ޙަައިޟުގެ ދުވަސްވަރު އަންހެންމީހާ މުޅިން އެކަހެރި ކޮއްލައެވެ. ފިރިމީހާގެ ފަރާތުން ބޭނުންވާ އަޅާލުމާއި އެހީތެރިކަމެއް ނުލިބެއެވެ. އެހެންކަމުން މިދުވަސްތައް އަންހެންމީހާ ހޭދަކުރަނީ ވަރަށް ހިތްދަތިކަމާއި މާޔޫސް ކަމާއެކުއެވ. ނަމަވެސް ނަޞާރާއިން ކަންތައްކުރަމުން ދިޔައީ މިޔާމުޅިން ޚިލާފަށެވެ. އެބައިމީހުން އަންހެނުންގެ ޙައިޟުގެ ދުވަސްވަރުވެސް އަންހެންމީހައައެކު 'ގުޅުން' ހިންގައެވެ. އެކަމުން އަންހެން މީހާއަށް ލިބިދާނެ ގެއްލުމަކަށް ނުވިސްނައެވެ. ހިންދީ ދީނުގައި ކިތައްމެ ޒުވާން އަންހެން ކުއްޖެއް ނަމަވެސް ފިރިމީހާ މަރުވެއްޖެ ނަމަ އިތުރު މީހަކާ އިނުމުގެ ހުއްދައެއް ނޯވެއެވެ.
އިސްލަމް ދީނުގައި އަންހެނުންގެ ޙައްޤުތައް:
އިސްލާމް ދީނުގައި އެއްމެ ބޮޑު އެއްޗަކީ ޞާލިޙް ހެޔޮ ޢަމަލެވެ. ޢަމަލުގެ މައިދާނުގައި ޘަވާބާއި އަޒާބް ލިބުމުގައި ދެޖިންސުގެ ތަފާތެއް ނޯވެއެވެ. ފިރިހެނަކު ޞާލިޙް ހެޔޮ ޢަމަލެއް ކުރީމާ ލިބޭ އަޖުރް އަންހެނަކު ކުރީމަވެސް ލިބެއެވެ. ޖިސްމާނީ ގުތުން ދެގިންސު ތަފާތު ކަމަކީ އެއާމެދު އެއްވެސް މީހަކު ދެކޮޅު ހަދާނޭ ކަމެއް ނޫނެވެ. އެހެން ކަމުން ދެޖިންސުގެ މަސްޢޫލިއްޔަތު ތަކުގައިވެސް އިސްލާމްދީން ވަނީ އެކަމަށް ރިޔާއަތް ކޮއްފައެވެ. އެހެންކަމުން އަނބި ދަރިންނަށް ޚަރަދު ކުރުމަށް އާމްދަނީ ހޯދުމުގެ ޒިންމާ އެޅީފައިވަނީ ފިރިމީހާގެ ބޮލުގައެވެ. ނަމަވެސް ބޭނުންޖެހިއްޖެ ހިނދެއްގައި އިސްލާމީ ވެއްޓެއްގައި ވަޒީފާ އަދާކުރުމުގެ ޙައްޤު އަންހެންމީހައަށް ލިބިދެއެވެ. އަންހެނުންނަކީ ޖިސްމާނީ ގޮތުން ބަލިކަށި ބައެއްކަމުން ޖިހާދަށް ނިކުތުމެއް އެބައި މީހުންނަކަށް ނޯވެއެވެ. އަދި އަންހެނުންނަށް ނަފްސާނީ އަދި ޖިސްމާނީ ގޮތުން ކުރެވޭ އުނދަގޫތަކުން ސަލާމަތް ކުރުމަށް ޓަކައި ބުރުގާއެޅުން އެބައިމީހުންގެ މައްޗަށް ފަރުޟުކުރައްވާފައި ވެއެވެ. މިބައިމީހުންގެ ދުނިޔެވީ އުފާތަކަށް ބަލާލިކަމުގައި ވިޔަސް ފިރިމީހާ މަރުވެއްޖެ އަދި ވަރިކޮއްފި ހާލަތެއްގައި އެހެން މީހަކާ އިނުމުގެ ފުރުޞަތު ލިބިދެއެވެ. އިސްލާމް ދީނުގައި އަންހެނުންނަށް ދެވިފައިވާ ޤަދަރަށް ބަލާލިކަމުގައި ވިޔަށް رسول صلى ﷲ عليه وسلم އެންމެ ހަދީޘް ފުޅަކުންވެސް އެކަބނބަލުންގެ މަޤާމް ދޭހަ ވެގެން ދެއެވެ. ޞަޙާބީ ބޭކަލަކު އެކަލޭގެފާނުގެ އަރިހުން ސުވާލް ދެންނެވިއެވެ." من أحقّ ناس بحسن صحابتي" ތިމަންމެން އެންމެ ހެޔޮކޮން ކަންތައްކުރަންވީ ކާކާ މެދުހެއްޔެވެ؟ އެކަލޭގެފާނު ޙަދީޘް ކުރައްވަނީ " أمّك " ''ކަލޭގެ މަންމައެވެ''. އެއަށް ފަހު އަނެއްކާވެސް ޞަޙާބީ ސުވާލް ކުރެއްވިއެވެ. ދެން ކާކަށް ތޯއެވެ؟ ޙަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ." أمّك " "ތިބާގެ މަންމައެވެ." އަނެއްކާވެސް އެކަލޭގެފާނުގެ އަރިހުން ސުވާލް ދެންނެވުނެވެ. ދެންކާކައްތޯއެވެ؟ ދެންވެސް ޙަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ.''" أمّك " ތިބާގެ މަންމައެވެ.'' މިގޮތަށް ތިންފަހަރު ޙަދީޘް ކުރެއްވުމަށްފަހު ހަތަރުވަނަ ފަހަރު ޙަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ.''ތިބާގެ ބައްޕައެވެ''. ފިރިހެނަކަށްވުރެ ތިންގުނަ އަންހެނުންގެ މަޤާމް އިތުރުވެގެން ވެއެވެ. އެހެން ޙަދީޘް އެއްގައި ވަނީ ''أكمل المؤمنين إيمانا أحسنهم خلقا,وخياركم خياركم لنساءهم خلقا" މަނައީ :މުއުމިނުންގެ ތެރެއިން އީމާންކަން އެންމެ ފުރިހަމައީ އެއުރެންކުރެ އެންމެ އަޚްލާޤު ރަނގަޅު މީހާއެވެ. އަދި އެމީހުންގެ ތެރެއިން އެންމެ ހެޔޮ މީހުންނަކީ އެއުރެންގެ އަންހެނުންނަށް އެންމެ ހެޔޮ މީހާއެވެ.''
ހުޅަނގުން، މުސްލިމުއަންހެނުންގެ ޙައްޤުތަކާމެދު ކުރާ މައިގަނޑު ތުހުމަތުތައް:
އަނބިންނަށް އަނިޔާކޮއް އެކަނބަލުންގެ ގައިގާ ޖެހުމަށް قراّن ގައި ވަރިދުވެފައި ވާކަމަށް ބުނެ އެބައި މީހުން އަޑުއުފުލައެވެ. ފުރަތަމަ އަޅުގަނޑުމެން ބަލާލަމާ އިސްލާމް ދީނުގަޔާ އަދި އެހެނިހެން ދީންތަކުގާވެސް އަދަބު ކަނޑައަޅާފައިވަނީ ކީއްކުރަންތޯ! އާދެ ޝައްކެއްނެތް ގޮތުގައި ހުރިހާދީނެއްގެ މީހުންވެސް އަދި ދީނެއް ގަބޫލް ނުކުރާ ބައެއްގެ ތެރޭގައިވެސް އަދަބުތައެއް ކަނޑައަޅާފައިވަނީ އެބައެއްގެ ތެރޭގައި ކުއްމަދު ކުރުމައްކަން ހަމަ ޔަޤީނެވެ. ކުށްތަކަށް އަދަބު ކަނޑައެޅިފައި ނުވާނަމަ އެބައެއްގެ ތެރޭގައި ކުށްތަށް ގިނަވެގެންގޮސް މުޖުތަމައުގެ މައްސަލަޙަތު ގެއްލޭނެއެވެ. އެހެންކަމުން އިސްލާމް ދިނުގައިވެސް މުޖުތަމަޔާއި އާއިލާގެ މައްސަލަހަތައްޓަކައި އަދަބުތަކެއް ކަންޑައަޅާފައި ވަނީއެވެ. ﷲ تعالى ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. " ...فَإِنْ أَطَعْنَكُمْ فَلَا تَبْغُوا عَلَيْهِنَّ سَبِيلًا... ". މާނައީ''އަދި އެކަނބަލުން ކިޔަމަންތެރި ވެއްޖެނަމަ އެކަނބަލުންނަށް އެއްވެސް ގޮތަކުން ގޯނާނުކުރާ ހުށިކަމެވެ''. (سورة النساء 34)
މިއާޔަތުގައި ބުނާ ޖެހުމުގެ މާނަ رسول صلى ﷲ عليه وسلم ޙަދީޘުން ބަޔާންވެގެން ވެއެވެ. ޖަހަން ޖެހެނީ އެހެން އެއްވެސް ކަމަކުން މަންފާ ނުކޮއްފި ނަމައެވެ. ނަޞީޙަތް ދީގެންވެސް އެކަމެއް ރަނގަޅު ނުވެއްޖިއްޔާއެވެ.އަދި ޖަހާއިރު ކޮއްމެ ކޮއްމެ ތާކު ނުވިސް ގެހެއެވެ. އަދި އެއީ މަޑުމަޑުން އެއްވެސް އަނިޔާއެއް ނުވާގޮތަށް ޖަހާ ޖެހުމެކެވެ.
ވަރިކުރުމުގެ ޙައްޤު ހަމަ އެކަނި އޮންނަނީ ފިރިމީހާއަށޭ ބުނެވެސް މިބައި މީހުން ތުހުމަތު ކުރެއެވެ. ނަމަވެސް ފިރިމީހާއާއެކު ނޫޅެވޭނަމަ ޚުލްޢު ވަރިއަކުން ވަރިކުރުމުގެ ފުރުޞަތު އިސްލާމް ދީނުގައި އަންހެނުންނަށް ދެއްވަފައިވެއެވެ.
މަހްރަމަކާނުލައި ދަތުރުކުރުން މަނާކޮއްފައި ވުމަކީވެސް މިބައިމީހުން ދެކޭގޮތުގައި އިސްލާމްދީނުގެ ތެރެއިން އަންހެނުންނަށް ލިބޭ ނިކަމެތިކަމެކެވެ. ނަމަވެސް އަންހެނަކު ދުރުހިލޭ ބަޔަކާއެކު ދަތުރު ކުރުމަކީ ރަނގަޅު ގޮތެއްނޫންކަން ބުއްދި ސަލާމަތުން ހުރި ކޮންމެމީހަކު ގަބޫލް ކުރާނެއެވެ. އަންހެނުންނަކީ ޖިސްމާނީގޮތުން ބަލިކަށި ބަޔަކަށް ވީހިދު މަޙްރަމަކާއެކު ދަތުރު ފަތުރުކުރުމަށް އިސްލާމްދީން ބާރުއަޅައިފައި ވަނީ އެކަނބަލުންނަށް ދިމާވެދާނެ ނުރައްކަލަކަށް ޓަކައެވެ.
ދެން މިބައިމީހުން ދައްކާ ދެކޮޅުނުޖެހޭ އަނެއްވާހަކައަކީ ފިރިހެނުންނަށް އެތްއަންބަކައްވުރެ ގިނައަނބިންނާ އިނުމުގެ ފުރުސަތު އޮއެފައި އަންހެނންުނަނަށް ދެފިރީންނާއި ކައިވެނި ކުރުމުގެ ފުރުސަތު ނެތްވަހަކައެވެ. އަންހެނުންނަށް މިފުސަތު އޮންނަނަމަ މުޖުތަމައުގަ ބޮޑު ފިތުނައަކަށް މަގުފަހިވަނެކަން ކަށަވަރެއެވެ. އެގަހު ކޭލެއް މިގަހު ކޭލެއް،އެރުކުކާޓެއް މިރުކުކާޓެއް،އެވަޅު ފެނެއް މިވަޅު ފެނެއް ނޭންގޭނެއެވެ. ދެން މުޖުތަމައު ތެރޭގައި ގިނަވާނީ ބައްޕައިންނެއް ދަރީންތަކެވެ.
ތަރިކަމުދަލުން އަންހެނުންނަށް މަދުން ލިބޭތީވެސް މިބައިމީހުން ޝަކުވާކުރެއެވެ. ނަމަވެސް ގަބޫލް ކުރަން ޖެހޭ ހަޤީޤަތަކީ އަންހެންމީހަގެ މައްޗަށް ހޭދަކުރާ ފަރާތަކީ ފިރިމީހާއެވެ. އަންހެންމީހާއަށް ލިބޭއެއްޗަކުން އެހެންމީހެއްގެ ހައްޤެއް ނޯވެއެވެ. ތަރިކަ މުދަލުން އަންހެންމީހާއަށް ގިނައިން ލިބޭ ހާލަތްތައްވެސް އާދެއެވެ. ވީމާ ތަރިކަ މުދަލުން އަންހެންމީހާއަށް ވުރެން ގިނައިން ލިބޭއެތިކޮޅާމެދު ޝަކުވާކުރުމުގެ ފުރުޞަތެއްނެތެވެ.
ވީމާ މިބައިމީހުން މިދައްކާ ވާހަކަތަކައީ އޭގައި އެއްވެސް ބުރަދަނެއް އެކުލެވިގެންނުވާ ބޭކަރު ވާހަކަ ތަކެކެވެ. އިސްލަމްދީނުގައި އަންހެނުންނަށް ދީފައިވާ ޙައްޤުތައް އެހެން އެއްވެސް ދީނެއްގައި ދީފައިނެއްކަން ފާހަގަ ކޮއްލަންޖެހެއެވެ. ނަމަވެސް ހިތާމައަކީ އިސްލާމްދީނުގައި އަންހެނުންނަށް އެއްވެސް ޙައްޤެއް ދީފައި ނެތްކަމައްބުނެ ބަޔަކުމީހުން އަޑުއުފުލާކަމެވެ.
